Dworek Iwaszkiewicza

Zima to taka niewdzięczna pora roku. Za oknem śnieg i mróz, dzień krótki, o jakimkolwiek zwiedzaniu nie ma mowy. Jednak postanowiłam dać szansę zimie. Jeszcze ani razu nie zdarzyło się nam zwiedzać dworku zimową porą, więc nadszedł czas, aby to zmienić.

Wyszukałam w mojej książce o Dworach na Mazowszu, że w Podkowie Leśnej znajduje się posiadłość Stawisko dostępna do zwiedzania. Zapakowaliśmy się w samochód i wyruszyliśmy zobaczyć jak mieszkał Jarosław Iwaszkiewicz. Z godnie z jego wolą jest tutaj teraz muzeum chociaż tak naprawdę dwór nie przypomina muzeum.  Sprawia raczej wrażenie zamieszkanego domu, w którym właścicieli tylko chwilowo nie ma. Chyba po części dlatego, że wnętrza zachowały swój pierwotny charakter i jest tutaj tak ja za życia pisarza. Przypomniały mi się trochę Koszuty, mimo ze charakter, wystrój i  czas powstania dworu odbiega od tamtej posiadłości.

 Stawisko było prezentem ślubnym darowanym przez ojca Anny Wilhelma Lilpopa. Para wprowadziła się tu po ślubie w 1928 roku. W trakcie wojny znalazło tu schronienie wielu przyjaciół i uciekinierów z Warszawy, głównie z kręgu artystycznego.  W latach powojennych Stawisko odwiedziła królowa belgijska Elżbieta, a także Artur Rubinstein.  Iwaszkiewiczowie mieszkali we dworze do 1979 roku, w tym roku zmarła Anna, a Iwaszkiewicz wyjechał do Paryża. Do Polski wrócił w 1980 i w tymże roku zmarł w Warszawie.

Nie udało nam się tym razem zbytnio pospacerować bo było zimno, ale latem można wziąć z muzeum mapkę i urządzić sobie spacer po okolicznym Brwinowie i Podkowie Leśnej szlakiem Iwaszkiewicza.

W każdym pokoju znajdują się książki. Pisarz zgromadził ich aż 2,5 tysiąca.

Czytaj więcej »

Eger

Kilka zdjęć z Egeru gdzie zabrałam się z rodzicami na długi weekend. Nie planowałam w sumie żadnych wyjazdów do końca roku, ale skoro nadarzyła się okazja to czemu nie. Celem naszej wyprawy było wino. Nie przepadam za alkoholem w żadnej formie ale jak już to dobre wino znajduje się na początku listy. 

Eger to takie zagłębie wina położone między Górami Bukowymi a górami Matra. W Dolinie Pięknej Pani znajduje się mnóstwo winnych piwniczek, które są wykute w wulkanicznym tufie, co zapewnia dobre warunki do przechowywania wina. Kiedy weszłam do takiej piwnicy od razu uderzył mnie charakterystyczny zapach wina pomieszany z drewnem i czymś jeszcze, może to był ten wulkaniczny tuf. Poszukując dobrego wina można spędzić tutaj trochę czasu a od ciągłej degustacji może się zakręcić w głowie. Na szczęście mieliśmy już sprawdzone miejsca, więc próbowanie było delikatne i nikomu nie zaszkodziło. W niektórych piwniczkach można  coś przekąsić. Są też knajpki i obiad można zjeść na miejscu. 

Następnego dnia przeszliśmy się alejkami po Starym Mieście. Znajduje się tutaj zamek z XIII wieku, który później został przebudowany na twierdzę obronną. 

Czytaj więcej »

Co zobaczyć w Zamościu? +Video

Na cel naszej ostatniej tegorocznej wyprawy wybraliśmy miasto wybudowane pod koniec XVI wieku przez Jana Zamojskiego. Jest to oczywiście Zamość, miasto położone w południowo- wschodniej Polsce u stóp malowniczego Roztocza. Jego założyciel, Jan Zamojski, to wybitna postać w polskiej historii. Był on hetmanem i Kanclerzem Wielkim Koronnym,  stając się przez to drugą najważniejszą osobą w państwie zaraz po królu. Był też niesamowicie bogatym człowiekiem. Założył Ordynację zamojską, w skład której pod koniec jego życia wchodziły 23 miasta i 816 wsi. Było to prawdziwe „państwo w państwie”, w którym stolicą był oczywiście Zamość. Zamojski pragnął stworzyć  miasto idealne, które byłoby zarazem siedzibą rodu, silną twierdzą i ważnym ośrodkiem kulturalnym, religijnym i handlowym. Miasto wybudował w szczerym polu.  Wybrał ziemie nad rozlewiskiem rzek Wieprzca i Kalinowicy, które były dogodne do obrony. Ponadto znajdowały się blisko Skokówki – siedziby rodowej Zamojskich, oraz przy skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych. Miasto zostało otoczone potężnymi murami z siedmioma bastionami, a do środka prowadziły zwodzone mosty i trzy bramy: Lubelska, Szczebrzeska i Lwoska. Dzięki takiej konstrukcji, twierdza nie została zdobyta ani przez wojska kozacko- tatarskie, ani przez Szwedów podczas potopu w roku 1656.

Do Zamościa przyjechaliśmy późnym popołudniem i jechaliśmy zupełnie „w ciemno”, nie rezerwując sobie nic wcześniej. Liczyliśmy, że skoro jest po sezonie, to coś się na pewno znajdzie. I rzeczywiście mieliśmy farta, bo już za drugim telefonem udało nam się znaleźć kwaterę Pod Bastionem, na dodatek blisko starówki. Intensywne zwiedzanie rozpoczęliśmy dopiero następnego dnia. Oczywiście sercem miasta jest Rynek Wielki.  Nad rynkiem góruje potężny budynek ratusza, gdzie z wieży  grany jest w południe hejnał, ale tylko w trzy strony świata. Ponoć Zamojski nie lubił Krakowa i zabronił trąbić w jego kierunku. Rynek otoczony jest kolorowymi kamieniczkami, w których kiedyś mieszkali zamożni kupcy, dworzanie czy profesorowie Akademii zamojskiej. Dawniej wszystkie kamienice posiadały ozdobne murki osłaniające dachy zwane attyki. Teraz można je zobaczyć na ratuszu i sąsiadujących z nim kamieniczkach ormiańskich, które są tak charakterystyczne dla Zamościa. Po obu stronach Rynku Wielkiego znajdują się jeszcze dwa mniejsze rynki: Solny i Wodny z podświetloną fontanną którą najlepiej zobaczyć wieczorem. Spacerując uliczkami wokół rynku doszliśmy do synagogi. Pierwotnie Zamojski zakładał, że mieszkańcami miasta będą sami katolicy, jednak zmienił zdanie i wydał zgodę, aby w mieście mogli osiedlać się ludzie innych narodowości, którzy prowadzili szeroko rozwinięte interesy. Byli to głównie Ormianie, Żydzi Sefardyjscy i Grecy. Dlatego też w mieście powstały wkrótce cerkiew grecka, kościół ormiański i synagoga, w której dzięki prezentacjom audiowizualnym  można sobie poczytać o historii Żydów w Zamościu.

Następnym punktem na naszej trasie była Akademia założona przez Zamojskiego w 1594 roku. Była to trzecia wyższa uczelnia w Rzeczpospolitej, która cieszyła się dobrą sławą także poza granicami kraju. Wysoki poziom nauczania sprawił, że przybywali tutaj studenci z całej Europy. Przechodząc dalej, właściwie na drugą stronę ulicy, zobaczyliśmy jedną z najstarszych budowli w mieście, czyli Starą Bramę Lubelską i park.  Później spacerkiem przeszliśmy się do…. lokalnego centrum handlowego. Ręce mi tak zmarzły, że musiałam kupić sobie rękawiczki! Kolejny przystanek to Pałac Zamojskich. Była to pierwsza budowla w Zamościu, która oczywiście stała się siedzibą rodu. Pałac był wielokrotnie przebudowywany, a od 1918 roku jest tutaj sąd. Zdziwiło mnie, że pałac jest taki zaniedbany. Powinien być wizytówką, w końcu nie dość, że to najstarsza budowla w mieście, to jeszcze mieszkał tu sam Zamojski i jego potomkowie. Jak widać budynki nawet z bogatą historią, które są bezcennymi zabytkami należy przede wszystkim eksploatować ile się da, a nie zajmować się estetyką. Kierując się z powrotem w stronę rynku, zaszliśmy jeszcze do Katedry, w której znajduje się mauzoleum rodowe Zamojskich. 

Na obiad wstąpiliśmy do restauracji Verona, a później przeszliśmy się zobaczyć Rotundę. Na początku była to budowla forteczna, później składowano tu broń i amunicję. Jednak najgorszą funkcję przypadło jej pełnić w okresie II wojny światowej. Niemcy zamienili Rotundę w miejsce masowych mordów. Od 1940 mordowano tu po kilkadziesiąt osób dziennie, ale to jeszcze nie wszystko. Na Zamojszczyźnie od 1942 zaczęła się akcja wysiedleńcza, więc w celach Rotundy zaczęto więzić w nieludzkich warunkach po kilkadziesiąt osób. Czekały ich dwa wyjścia: śmierć na miejscu, albo wywózka do innych obozów. Obecnie cele są udostępnione dla turystów. Jest tutaj muzeum i cmentarz ofiar wojny. Szacuje się, że Niemcy zamordowały 8 tysięcy osób, a w sumie więziono ich tutaj 40 tysięcy. Na środku dziedzińca znajduje się płyta upamiętniająca pomordowanych z napisem : W miejscu tym zbrodniarze hitlerowscy masowo spalili na stosie zwłoki pomordowanych ofiar, więźniów Rotundy. Cześć ich pamięci.  

Nieudolnie zlepiony widok na Rynek

Kamienice ormiańskie

Synagoga

Pałac Zamojskich

Rotunda

Muzyka: Ludovico Einaudi Life

Czytaj więcej »

Pałac w Lewkowie & Video

Jadąc w kierunku Russowa, zboczyliśmy trochę z trasy, żeby zobaczyć w Lewkowie klasycystyczny pałacyk z końca XVIII wieku, który był siedzibą rodu Lipskich. Tego dnia, mimo że była to niedziela, na terenie pałacowo-parkowym nie było nikogo, prócz nas. Deszcz trochę padał i bałam się, że cały dzień będzie stracony. Zadzwoniłam do drzwi, bo kto wie, może jednak jest nieczynne, ale otworzyła nam pani i wpuściła do środka. Ponieważ zdjęcia i robienie filmów było za opłatą, i to nie małą, darowaliśmy sobie tym razem, ku radości Petera, który zawsze dźwiga aparat i musi pstrykać fotki. Teraz miał chwilę przerwy.

W pomieszczeniach pałacu można było zobaczyć, podobnie jak w pałacu w Dobrzycy,  dekorację malarską i sztukatorską, której autorem był, jak się już zaczęłam domyślać, Antoni Smuglewicz. To nazwisko przewija się ciągle, mam wrażenie, że dekorował każdy pałac w Wielkopolsce. Rodzina Lipskich mieszkała tutaj do wybuchy II wojny światowej. Później zajęli i ograbili go Niemcy, a po wojnie został już doszczętnie zdewastowany. Przeszedł gruntowny remont w latach 1973-1985. Cztery lata później pałac łącznie z parkiem stał się oddziałem Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej, do którego należy również Dworek Marii Dąbrowskiej. W pałacu utworzono muzeum wnętrz pałacowych z XVIII i XIX wieku. Odbywają się tutaj również koncerty i wystawy nawiązujące do historii Polski i dziejów ziemiaństwa wielkopolskiego. 

Pomimo lekkiego deszczu, a raczej mżawki, obejrzeliśmy sobie park i pałac na zewnątrz. Bogata i oryginalna elewacja zewnętrzna robi wrażenie i jest ponoć unikalna w całej Polsce. Nakręciliśmy też trochę filmiku z naszej eskapady po Wielkopolsce. W ciągu ostatniego roku udało nam się zobaczyć chyba wszystkie zabytki na trasie numer 11 w kierunku Kalisza. Jadąc od Poznania: Kórnik, Koszuty, Winna Góra, Śmiełów, Dobrzyca, Gołuchów i  Lewków.

Muzyka: Biffy Clyro "Opposite"

Czytaj więcej »

"Niedziela u Niechciców"

Do Russowa wybierałam się od zeszłego roku, ale nie mogłam utrafić w ten weekend, kiedy będzie organizowana „Niedziela u Niechciców”.  W tym roku tak się akurat złożyło, że trafiliśmy idealnie. 

W Russowie mieści się dworek, w którym dzieciństwo i wczesną młodość spędziła Maria Dąbrowska, autorka „Nocy i dni”, które są autentyczną sagą rodzinną Szumskich. Ojciec pisarki, Józef Szumski, tak jak powieściowy Bogumił Niechcic, podjął pracę administratora w zaniedbanym majątku, który przez dwadzieścia lat gospodarowania doprowadził do rozkwitu. Rodzina Szumskich zamieszkiwała niewielki dworek otoczony parkiem krajobrazowym. Obecny dworek różni się od pierwowzoru architekturą zewnętrzną i rozkładem pomieszczeń, a od 1971 roku jest tutaj Izba Pamięci M. Dąbrowskiej. 

Jak wyglądała „Niedziela u Niechciców”? Cała impreza zaczynała się o 14-tej. Kiedy przyjechaliśmy, panie z Zespołu Ludowego „Kalina” szykowały się na swój występ. Na terenie parku rozstawiono trochę straganów z bibelotami i jedzeniem. W programie były jeszcze konkursy, program autorski i występy Orkiestry Dętej Ochotniczej Straży Pożarnej. My najbardziej chcieliśmy i tak zobaczyć dworek, a reszta nas zbytnio nie zainteresowała. Wejścia były co godzinę i trzeba było  ustawić się w miarę blisko, ponieważ chętnych było sporo, i o mały włos, a czekalibyśmy kolejną godzinę. W środku, zanim zaczęliśmy zwiedzać wnętrza, była  prezentacja fragmentów „Nocy i dni” poświęconych Michalinie i Danielowi Ostrzeńskim. 
Później przeszliśmy na piętro zobaczyć odtworzony pokój panieński Marii. Znajdowały się tu rodzinne fotografie i oryginalne pamiątki pochodzące z ostatniego mieszkania pisarki: maszyna do pisania, zdjęcia, dywaniki i różne bibeloty. Na przeciwko znajdowała się sypialnia a na dole pokój Józefa Szumskiego, który pełnił funkcję kancelarii administratora. Był tutaj też strój filmowej Barbary i plakaty z filmu.  

Jak na "Niedzielę u Niechciców" było tutaj dla mnie za mało "Nocy i dni". W sumie spodziewałam się, że zobaczę Bogumiła i Barbarę spacerujących po parku i że w ogóle impreza będzie bardziej  związana z powieścią, tak żeby można było poczuć trochę ten klimat i przenieść się w czasie. Co prawda, gdzieniegdzie spacerowała jakaś młoda dama w długiej sukni i kapeluszu, jednak nie tego oczekiwałam. Ponoć pogoda trochę popsuła plany i część wolontariuszy nie dojechała. Przed południem było pochmurno i padało, ale już w trakcie  było słonecznie i ciepło.  Najlepiej chyba przyjechać w czerwcu, na pierwszą „Niedziele u Niechciców”, wtedy przy ładnej pogodzie, jest ponoć największa impreza.

Czytaj więcej »